فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - شیوه های تأثیرپذیری از قرآن و حدیث در شعر وصال شیرازی
سید امیر جهادی حسینی حمیدرضا خوارزمی علیرضا خداونددوستمیرزا محمّد شفیع شیرازی متخلّص به وصال در سدۀ سیزدهم هجری، شاعری مسلمان و شیعه¬ای دلسوخته، از محبّان اهل بیت و از جملۀ شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به آیات قرآن، روایات، احادیث و وقایع مذهبی نظر داشته و به گونهای استادانه با طبعی روان و زبانی گویا از دانستههای دی چکیده کاملمیرزا محمّد شفیع شیرازی متخلّص به وصال در سدۀ سیزدهم هجری، شاعری مسلمان و شیعه¬ای دلسوخته، از محبّان اهل بیت و از جملۀ شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به آیات قرآن، روایات، احادیث و وقایع مذهبی نظر داشته و به گونهای استادانه با طبعی روان و زبانی گویا از دانستههای دینی خود در شعرش استفاده کرده است. در این پژوهش سعی شده که گونههای تأثیرپذیری از قرآن و حدیث در دیوان وصال شیرازی نشان داده شود. از جمله وجوه اهمیّت این تحقیق این است که روشهای بازتاب احادیث و آیات قرآن را در دیوان وصال از میان انبوه اشعار مدحی و توصیفی برجستهسازی و طبقهبندی شده و مواردی از قبیل، بررسی اعلام مذهبی «انبیاء، ائمة اطهار، اولیا»، بررسی تلمیحات مذهبی، همچنین نشان دادن بازتاب باورهای مذهبی در دیوان و کاربرد آیات قرآنی و احادیث را شامل میشود و به تحلیل بسامدی آن¬ها میپردازد. بسامد تأثیرپذیری از قرآن و حدیث در دیوان وصال به لحاظ قالب شعری، در درجۀ نخست، به قصاید و سپس به مثنویهای او اختصاص یافته است و در غزلیات وصال علیرغم تعداد بالا، در این قالب، تأثیرپذیری کمتری مشاهده میشود؛ همچنین وصال در تأثیرپذیرفتن از قرآن و احادیث که هرگاه فرصتی مناسب دیده از این امر بهره برده و با شیوههای مختلف این کار را انجام داده است؛ ازجمله اصرار ویژهای به وامگیری از کلماتِ آیات قرآن، قرینه سازی با آیات و احادیث، و معطوف کردن ذهن مخاطب به آیات. روش مد نظر در این پژوهش، روش کتابخانهای و مبتنی بر تحلیل و توصیف محتوای کمّی و کیفی است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - معرفی و بررسی نسخهی خطی دیوان درکی قمی با تکیه بر قالبهای شعری
محمد رضا معصومییکی از شاعران سبک هندی و از مسافران کاروان هند در قرن یازدهم هجری، «ملامحمد امین درکی قمی» است. تذکره نویسان وی را شاعری کثیرالشعر معرفی کرده و اشعارش را بین بیست تا سی هزار بیت تخمین زده اند. نسخه ای خطی از دیوان این شاعر به شمارۀ 5146 در کتابخانه ی ملی ملک نگهداری می¬ چکیده کاملیکی از شاعران سبک هندی و از مسافران کاروان هند در قرن یازدهم هجری، «ملامحمد امین درکی قمی» است. تذکره نویسان وی را شاعری کثیرالشعر معرفی کرده و اشعارش را بین بیست تا سی هزار بیت تخمین زده اند. نسخه ای خطی از دیوان این شاعر به شمارۀ 5146 در کتابخانه ی ملی ملک نگهداری می¬شود. این پژوهش که به شیوه¬ی توصیفی- تحلیلی و پس از تصحیح دیوان شاعر انجام شده است به معرفی و بررسی نسخه ی مذکور اختصاص دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد که این نسخه از دیوان درکی قمی، حدود 6300 بیت از اشعار شاعر مشتمل بر قصیده، قطعه، غزل، مثنوی، ترجیع بند و ترکیب بند را در بر دارد. درکی، مدح بزرگان و مناقب دینی را در قالب قصیده، ماده تاریخ ها را در قالب قطعه، مضامین عاشقانه را در قالب غزل و ساقی نامه ی خود را در قالب ترجیع بند سروده است. وی شاعری نازک خیال و مضمون آفرین با زبانی روان و معتدل است. تکرار قافیه و التزام در آوردن ردیف، از ویژگی های بارز اشعار ملا درکی قمی است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی الزامات و راهکارهای اقتصاد مقاومتی درشعر اقبال لاهوری
حامد صافی محمد چکشیاناقتصاد مقاومتی اصطلاحی است که رهبر معظّم انقلاب اسلامی، نخستین بار، در شهریور ماه 1389 برای مقابله با هجمههای اقتصادی دشمنان مطرح کردند. بر اساس سخنان ایشان، اقتصاد مقاومتی بدین معناست که شرایط اقتصادی کشور به گونهای تنظیم شود که در برابر تکانههای اقتصادی آسیب کمتر چکیده کاملاقتصاد مقاومتی اصطلاحی است که رهبر معظّم انقلاب اسلامی، نخستین بار، در شهریور ماه 1389 برای مقابله با هجمههای اقتصادی دشمنان مطرح کردند. بر اساس سخنان ایشان، اقتصاد مقاومتی بدین معناست که شرایط اقتصادی کشور به گونهای تنظیم شود که در برابر تکانههای اقتصادی آسیب کمتری ببیند. اقتصاد مقاومتی ویژگیها، الزامات و راهکارهای گوناگونی دارد. در پژوهش حاضر سعی شدهاست که این ویژگیها و راهکارها در شعر اقبال لاهوری واکاوی شود. بر اساس این بررسی، اقبال لهوری سه عامل را در ایجاد مشکلات اقتصادی کشورها مؤثّر میداند:1-عدم خودباوری2-وابستگی به غرب3-دسیسههای غرب. او برای حلّ این مشکلات و پیروزی بر عوامل راه حلهایی را پیشنهاد میکند. از جمله تلاش برای رسیدن به امّت واحدۀ اسلامی، رسیدن به خودباوری، کاهش وابستگی به غرب از طریق تکیه بر توان داخلی و مبارزه با خامفروشی. نظرات اقبال در این زمینه به درونزا و بروننگر بودن اقتصاد مقاومتی، اصلاح الگوی مصرف و حمایت از کالای داخلی اشاره دارد. از جمله تلاش برای رسیدن به امّت واحدۀ اسلامی، رسیدن به خودباوری، کاهش وابستگی به غرب از طریق تکیه بر توان داخلی و مبارزه با خامفروشی. نظرات اقبال در این زمینه به درونزا و بروننگر بودن اقتصاد مقاومتی، اصلاح الگوی مصرف و حمایت از کالای داخلی اشاره دارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - رستاخیز کهن الگوهای یونگ دربیدارکردن ابلیس معاویه راخیز وقت نماز است
آزاده ابراهیمی پورکهن الگوهاصورت های ازلی مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه جمعی افراد بشر هستندکه در هردوره ای به صورت عقاید رایج آن دوره خود را نشان می دهند و نگرش آنها می تواند شناخت ما را در مورد جریانهای عمیق فرهنگی،ادبی و مذهبی در دورههای تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگ چکیده کاملکهن الگوهاصورت های ازلی مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه جمعی افراد بشر هستندکه در هردوره ای به صورت عقاید رایج آن دوره خود را نشان می دهند و نگرش آنها می تواند شناخت ما را در مورد جریانهای عمیق فرهنگی،ادبی و مذهبی در دورههای تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمارپرمعناترین تجلیات ناخوداگاه جمعی به شمار می آورد. در این مقاله کهن الگوهایی یونگ در قالب داستانی ازدفتر دوم مثنوی)بیدار کردن ابلیس معاویه را خیز وقت نماز است) تحلیل گردیده در این پژوهش با دید مکتـب روانکـاوی یونـگ و از منظر کهن الگویی به جهان شعری مولانا نگریسته شده و مشخص شد که این دسته از کهن الگوها تأثیربسزایی بر ذهن و زبان این شاعر داشته اند. همچنین تأثیر کهن الگوهایی نظیر عشق، مرگ،تولد دوباره، قهرمان، و ... که همواره ذهن بشر را به خودمشغول کردهاند، در شعرمولانا بررسی شده است.داستان بیدارکردن ابلیس معاویه در سه بخش شخصیت،نماد،موقعیت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - کتابشناسی لالایی های ایرانی
نفیسه رئیسی مبارکه شکوفه ژالهدر این مقاله کوشش بر این است که کتابشناسی لالایی های ایرانی ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل 347 کتاب، مقاله و پایان نامه در این موضوع است. در دسترس بودن چنین فهرستی می تواند در سازمان دهی، تدوین و تحلیل لالایی های ایرانی از منظرهای گوناگون چون زبانشناسی، ادبیات، جامعه شن چکیده کاملدر این مقاله کوشش بر این است که کتابشناسی لالایی های ایرانی ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل 347 کتاب، مقاله و پایان نامه در این موضوع است. در دسترس بودن چنین فهرستی می تواند در سازمان دهی، تدوین و تحلیل لالایی های ایرانی از منظرهای گوناگون چون زبانشناسی، ادبیات، جامعه شناسی، روانشناسی و حوزه های تربیتی یاری رسان باشد. در این مقاله کوشش بر این است که کتابشناسی لالایی های ایرانی ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل 347 کتاب، مقاله و پایان نامه در این موضوع است. در دسترس بودن چنین فهرستی می تواند در سازمان دهی، تدوین و تحلیل لالایی های ایرانی از منظرهای گوناگون چون زبانشناسی، ادبیات، جامعه شناسی، روانشناسی و حوزه های تربیتی یاری رسان باشد. در این مقاله کوشش بر این است که کتابشناسی لالایی های ایرانی ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل 347 کتاب، مقاله و پایان نامه در این موضوع است. در دسترس بودن چنین فهرستی می تواند در سازمان دهی، تدوین و تحلیل لالایی های ایرانی از منظرهای گوناگون چون زبانشناسی، ادبیات، جامعه شناسی، روانشناسی و حوزه های تربیتی یاری رسان باشد. در این مقاله کوشش بر این است که کتابشناسی لالایی های ایرانی ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل 347 کتاب، مقاله و پایان نامه در این موضوع است. در دسترس بودن چنین فهرستی می تواند در سازمان دهی، تدوین و تحلیل لالایی های ایرانی از منظرهای گوناگون چون زبانشناسی، ادبیات، جامعه شناسی، روانشناسی و حوزه های تربیتی یاری رسان باشد. در این مقاله کوشش بر این است که کتابشناسی لالایی های ایرانی ارائه شود. کتابشناسی حاضر شامل جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نقش و جایگاه زنبور در تصویر ساختهای مثنوی معنوی
روحالله كريمي نورالدین وند امیرحسین سعیدی پوردر جهانبینی شاعران عرفانگرا و اخلاقمدار، تصویر یکی از کارآمدترین راهبردها برای بیان مفاهیم متعالی عرفانی و اخلاقی محسوب میشود.مولانا، یکی از سرشناسترین چهرههای تصویرپرداز در قلمرو ادب عرفانی در خلال بیان داستانها و تعالیم عرفانی و پندآموز خود در مثنوی معنوی، با چکیده کاملدر جهانبینی شاعران عرفانگرا و اخلاقمدار، تصویر یکی از کارآمدترین راهبردها برای بیان مفاهیم متعالی عرفانی و اخلاقی محسوب میشود.مولانا، یکی از سرشناسترین چهرههای تصویرپرداز در قلمرو ادب عرفانی در خلال بیان داستانها و تعالیم عرفانی و پندآموز خود در مثنوی معنوی، با عملکرد هوشمندانه و هنری به کارگیری تصویر، به ملموس کردن مفاهیم برای مخاطبان خود پرداخته است. در میان اغلب سرودههای او و به طور خاص در مثنوی معنوی طبیعت و پدیدههای آن جایگاه ویژهای دارند. یکی از جانورانی که مولوی در مثنوی بهصورت ویژه از آن نام برده و به تصویرسازی و مضمونآفرینی پرداخته، زنبورعسل و وابستههای آن (شهد، عسل، موم و نیش) میباشد. مولوی با آگاهی از اهمیت این حشره در قرآن کریم و با تأکید بر برخی از مهمترین جنبههای زندگی آن، به برقراری پیوند میان این جانور و برخی از ابعاد زندگی انسانها پرداخته و از این حشره در ساخت تصویرهای حقیقی و مجازی مثنوی برای بیان مفاهیم عرفانی و اخلاقی بهره گرفته است. در این پژوهش کوشیده شده تا ضمن اشاره به تصویر ساختهای مولوی از زنبور در مثنوی، از طریق تحلیل صور خیال زنبور و بررسی آن¬ها در مثنوی به تحلیل معانی و مفاهیم عمیق عرفانی و اخلاقی نهفته در ورای این تصاویر پرداخته و از طریق بررسی و بسط این تصاویر به شناخت و آگاهی نسبت به این جانور و تصویرهای آن در مثنوی دست یابند. جزييات مقاله